As primeiras misas celebradas no pobo datan do 1790. Tiñan lugar nunha pequena hermita levantada polos veciños no campo do Cristo (foto 1). Anos máis tarde e logo dun tira e afloxa co Obispado de Mondoñedo (páxina de Historia) e moito antes de que Rinlo lograra a parroquialidade no 1896, os actos litúrxicos oficiabanse nunha pequena  capilla que foi construída no que agora é a praza Santa Catalina (foto 2). Ésta co paso dos anos, e debido a que cada vez era máis a xente que acudía ós actos relixiosos e, que o aforo da igrexa era moi limitado, surxiu a necesidade de un novo seo máis grande e sobor de todo, de máis capacidade.

O 29 de xuño de 1930 ás once da mañá e concidiendo na celebración das festa en honor a San Pedro e San Pablo organizadas polo Pósito de Pescadores, o excelentísimo Bispo da Diocésis de Mondoñedo, Don Juan José Solis Fernández, colocou a primeira pedra para a construción da nova igrexa de Rinlo, cumprindo asi o sinalado na súa testamento polo benefactor de devandito pobo, Don Inocencio Aguiar López (q.e.p.d).
O finado Sr. Aguiar dispuxo no seu testamento que dos bens que deixase ao seu falecemento destinásense cincuenta mil pesetas para construír unha igrexa que, se é posible, había de edificarse nun solar doado polos fillos de José de Valería que a súa vez foi herdeiro de Don Inocencio.
Tendo en conta os prezos correntes de materiais e man de obra nesa zona, puideron apreciar os Sres. Albaceas que con devandita cantidade íalles a ser de todo punto imposible levantar un templo capaz para o pobo de Rinlo na debidas condicións de seguridade e ornato, cal corresponde a obra de tal natureza.
Solicitaron dun reputado mestre de obras que partindo da base de ditas cincuenta mil pesetas fixese un proxecto para cumprir os desexos do donante, e o proxecto foi formulado; pero, cal suponian, referíase a unha Capela en extremo pequena e insuficiente para o fin destinado.
Realizadas ao mesmo tempo xestións preto do propietario do solar, conseguiuse a compra deste, véndose obrigados os Albaceas a desempbolsar cinco mil pesetas, importe do aludido terreo, co cal aumentaban as dificultadoes para poder levar a efecto a construción da igrexa. Pero desendo realizar cumplidamente os desexos do Sr. Aguiar Lopez, solicitaron e obtiveron a prórroga legal papra o cumprimento da testamentaria, ao obxecto de que o capital fundacional -previamente convetido en Valores de Estado e depositadosn no Banco de España- fose aumentando cos intereses que habían de acumularse.
Mentres tanto realizáronse estudos e cálculos sobre proxectos de templos e sobre igrexas xa construídas buscando un tipo que, sen ser moi custoso, reunise as debidas condicións de elegancia e seriedade adecuadas ao elevado fin a que o edificio había de destinarse, chegándose a realizar poxa pública das obras con arranxo aos planos e pliego de condicións formulados por encargo dos señores Albaceas, sen que fose posible facer a oportuna adjudicación porque o único concursante (un constructor de Vilaframil coñecido en aqueles anos como Campante) esixía unha cantidade moi superior á que obraba a dispocición do Albacenazgo.
Ante tantas dificultades acudiron ao Obispado da Diócesis solicitanto consello e axuda, que ámpliamente fóronlles concedidos polo Excelentísimo Sr. Bispo, quen prometeu constribuir con catro mil pesetas a tan imporante obra. Animados con tan desinteresado exemplo, acordaron os Albaceas cooperar particularmente coa suma total de sete mil pesetas, e o Sr. Vázquer Aguiar, Albacea e herdeiro, ofreceu quince mil pesetas máis baixo a condición de que, no seu día, habíanlle de entregar a actual igrexa para destinar devandito local ao establecemento dunha institución de carácter social en beneficio do pobo de Rinlo.

A obra foi inaugurada coincidindo coas festas do San Pedro e San Pablo do ano 1933.

Para a súa estructura o constructor decidiuse por liñas sinxelas con duas naves de gran altura, unha principal e outra trasversal, ámbalas duas unidas, na súa parte superior, por medio de arcos de media punta. Na súa cabeceira, aproveitouse a intersección das naves para situar duas  sacristias

Sobor da entrada principal, un coro e dende él, un acceso ó campanario por medio dunha escaleira de caracol en madeira.

O altar maior, foi diseñado e elaborado en madeira de castaño nunha carpintería de Guillade de Vilamor (Mondoñedo); o mestre carpinteiro, Joaquín Ares. A súa inauguración produciuse anos máis tarde, no 1935. Para esta ocasión tamén se precisou da colaboración cidadá, incluso a comisión encargada da recaudación, redactou no 1935 un díptico para solicitar a axuda de xente de fora do lugar.

Dende hai varios anos, un pequeno grupo de veciños encárgase do seu coidado e adecentamento, auto-subvencionándose os gastos, con donativos aportados pola xente do pobo.

(por Jesús Martínez Díaz)
 

ANEXO:

O 26 de agosto do 1933 o periódico ABC facía unha especial referencia a un templo que remataba de inaugurarse. Aquí podedes velo.